projekt dotyczy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego nowej instytucji - związku partnerskiego, określenia: zasad zawarcia związku partnerskiego, jego rozwiązania, ustania z innej przyczyny, lub unieważnienia, praw i obowiązków osób w związku partnerskim, a także stosunków majątkowych między tymi osobami
Projekt ustawy o związkach partnerskich ma na celu ustanowienie ram prawnych dla relacji dwóch osób, niezależnie od płci, określając zasady ich zawarcia, funkcjonowania i ustania, a także prawa i obowiązki partnerów. Reguluje wzajemne prawa i obowiązki, w tym konieczność wzajemnego szacunku, lojalności oraz współdziałania dla wspólnego dobra, a także szczegółowo precyzuje stosunki majątkowe, domyślnie przyjmując rozdzielność majątkową z możliwością jej zmiany na wspólność partnerską lub rozdzielność z wyrównaniem dorobków. Dokument przewiduje uczestnictwo w sprawowaniu bieżącej pieczy nad dziećmi partnera niebędącego rodzicem oraz procedury rozwiązania związku na zgodny wniosek partnerów (bez wspólnych małoletnich dzieci) lub poprzez orzeczenie sądu. Po ustaniu związku, partner w niedostatku może dochodzić świadczeń alimentacyjnych od byłego partnera, lecz uprawnienie to przysługuje nie dłużej niż przez okres roku.
Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego wyraża poparcie dla projektów ustaw o związkach partnerskich oraz przepisów wprowadzających. Podkreśla, że projekt ustawy o związkach partnerskich wprowadza instytucję opartą na zasadach równości i niedyskryminacji, zgodną z Konstytucją RP i międzynarodowymi standardami prawnymi, odpowiadając na potrzeby społeczne. Zmiany wprowadzane przez ustawę towarzyszącą mają na celu harmonizację polskiego systemu prawnego, w tym w sektorze szkolnictwa wyższego i nauki, co zapewnia klarowną i transparentną sytuację dla osób w związkach partnerskich, zrównując ich status w wielu aspektach.
Krajowa Rada Notarialna, choć dostrzega potrzebę wprowadzenia regulacji dotyczących związków partnerskich, zgłasza szereg poważnych uwag do przedłożonych projektów ustaw. Zastrzeżenia dotyczą m.in. braku wymogu jednoczesnej obecności partnerów przy zawarciu związku, nieprecyzyjnych reguł klasyfikacji majątkowej oraz odwoływania się do uchylonego przepisu Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Rada szczególnie krytykuje możliwość jednostronnego rozwiązania związku partnerskiego, co osłabia jego stabilność, a także wskazuje na nieścisłości redakcyjne i paradoksy w kwestii ustania wspólności majątkowej.
Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie opiniuje projekty ustaw o związkach partnerskich, wskazując na ich sprzeczność z Konstytucją RP. Rada argumentuje, że propozycje naruszają zarówno art. 18 Konstytucji, który definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, jak i art. 72 Konstytucji, dotyczący ochrony praw dziecka. Ponadto, projekty osłabiają prawa dzieci urodzonych w takich związkach poprzez brak domniemania pochodzenia i niedostateczne zabezpieczenie ich potrzeb po rozwiązaniu relacji.
Opinia Głównego Inspektora Pracy odnosi się do poselskich projektów ustaw dotyczących związków partnerskich. Urząd stwierdza, że projekt ustawy o związkach partnerskich wykracza poza obszar jego działania. W odniesieniu do projektu wprowadzającego zmiany w Kodeksie pracy, podkreśla, że byłyby one konsekwencją ewentualnego uchwalenia ustawy o związkach partnerskich, a także informuje o uchyleniu jednej z powoływanych ustaw.
Opinia analizuje poselskie projekty ustaw o związkach partnerskich w kontekście prawa zamówień publicznych, stwierdzając, że wprowadzenie definicji „związku partnerskiego” do przepisów o konflikcie interesów nie budzi zasadniczych wątpliwości, o ile instytucja ta zostanie wprowadzona do polskiego systemu prawa. Jednocześnie krytykuje rozszerzanie zakresu relacji mogących prowadzić do konfliktu interesów na krewnych drugiej osoby w związku partnerskim, uznając to za nieuzasadnione, tworzące niepewność dowodową i niezgodne z charakterem prawnym związków partnerskich. Podkreśla również brak wyczerpujących regulacji intertemporalnych, które są niezbędne w przypadku takich zmian.
Rzecznik Finansowy wydał opinię dotyczącą poselskich projektów ustaw o związkach partnerskich oraz przepisów wprowadzających. W opinii tej Rzecznik Finansowy nie zgłasza żadnych uwag do przedstawionych projektów, co świadczy o braku zastrzeżeń lub potrzeby modyfikacji ze strony instytucji.
Sąd Najwyższy podtrzymuje swoje stanowisko dotyczące projektów ustaw o związkach partnerskich, odwołując się do negatywnej oceny wyrażonej w 2011 roku. Ta ocena jest oparta na wielopłaszczyznowym znaczeniu art. 18 Konstytucji RP oraz na ograniczeniu ustawodawcy w zakresie konstytucyjnie określonej tożsamości instytucji prawnej małżeństwa. Wnioski te wskazują na potencjalną sprzeczność proponowanych rozwiązań z obowiązującymi ramami prawnymi.
Opinia dotyczy poselskiego projektu ustawy o związkach partnerskich oraz projektu przepisów wprowadzających ustawę o związkach partnerskich. Krajowa Rada Biegłych Rewidentów nie zgłasza żadnych uwag do analizowanych projektów, co wskazuje na brak zastrzeżeń merytorycznych z jej strony.
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego przedstawia uwagi do projektów ustaw o związkach partnerskich. Wskazuje, że obowiązujące przepisy, takie jak ustawa o ofercie publicznej, wymagają nowelizacji w celu uwzględnienia osób w związkach partnerskich, aby zapewnić spójność prawną. UKNF proponuje konkretne zmiany w tej ustawie oraz w przepisach dotyczących pracowniczych planów kapitałowych, aby kompleksowo uregulować status partnerów.
Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO) informuje, że nie zgłasza uwag do przedstawionego poselskiego projektu ustawy o związkach partnerskich (druk nr 1457). Jednocześnie UODO wskazuje, że analogiczny w treści rządowy projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich był już wcześniej opiniowany, a organ nadzorczy również nie zgłaszał do niego zastrzeżeń.
Komisja ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) wyraziła opinię w sprawie dwóch poselskich projektów ustaw: o związkach partnerskich oraz przepisów wprowadzających tę ustawę. Komisja postanowiła nie zajmować stanowiska w kwestii samego projektu ustawy o związkach partnerskich, uznając, że dotyczy on spraw społecznych, niezwiązanych bezpośrednio z systemem szkolnictwa wyższego i nauki. Natomiast w odniesieniu do projektu wprowadzającego, Komisja stwierdziła, że proponowane zmiany w ustawach dotyczących szkolnictwa wyższego i nauki są oczywiste i nie budzą wątpliwości prawnych ani legislacyjnych w przypadku wejścia w życie ustawy o związkach partnerskich.