projekt dotyczy utworzenia instytucji Rzecznika Praw Rolników wzorowanej na istniejącej już od 2019 roku instytucji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Podobne jest umocowanie prawne tej instytucji, jej zadania, uprawnienia i obowiązki, a także narzędzia prawne do ich realizacji, w tym uprawnienia do udziału w postępowaniach sądowych na rzecz rolników, wnoszenie skarg nadzwyczajnych, podejmowanie interwencji na rzecz rolników wobec władz publicznych, itp.
Przedstawiony projekt ustawy ma na celu utworzenie instytucji Rzecznika Praw Rolników, której zadaniem będzie wzmocnienie ochrony słusznych interesów rolników oraz zapewnienie im bezpieczeństwa ekonomicznego i prawnego. Funkcję Rzecznika będzie pełnił Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, wspierany przez zastępcę i pełnomocników terenowych, a jego działalność będzie finansowana z budżetu państwa z limitem 9 mln zł rocznie. Do kluczowych zadań Rzecznika należeć będzie -opiniowanie projektów aktów normatywnych, -pomoc w mediacjach, -inicjowanie działań edukacyjnych oraz -udział w postępowaniach sądowych i administracyjnych na rzecz rolników. Ustawa, wchodząca w życie 1 stycznia 2026 r., ma na celu obronę praw rolników jako specyficznej grupy zawodowej, której działalność jest kluczowa dla bezpieczeństwa żywnościowego kraju.
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podnosi istotne zastrzeżenia do projektu ustawy o Rzeczniku Praw Rolników, koncentrując się na kwestiach przetwarzania danych osobowych. Wskazuje na oraz niedostateczne uregulowanie zabezpieczeń przed nadużyciami. Opinia podkreśla również potrzebę precyzyjnego określenia zakresu współpracy Rzecznika z innymi organami, by zapewnić i niezależność organów nadzorczych.
Sąd Najwyższy, w odpowiedzi na zapytanie, poinformował, że nie zgłasza uwag do projektu ustawy o Rzeczniku Praw Rolników. Podkreślono, że zgodnie z art. 1 pkt 4 ustawy o Sądzie Najwyższym, kompetencje opiniowania ograniczone są do projektów wpływających na funkcjonowanie sądów lub należących do właściwości Sądu. W związku z tym Sąd uznał, że omawiany projekt ustawy nie spełnia tych kryteriów, co uzasadnia brak zgłoszonych uwag.
Opiniowany projekt ustawy o Rzeczniku Praw Rolników budzi zastrzeżenia Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) w zakresie zakresu współpracy oraz przetwarzania informacji. UKNF wskazuje na konieczność doprecyzowania art. 10 ust. 2 pkt 3 projektu, aby Rzecznik udzielał wyjaśnień dotyczących rozstrzygnięć KNF z uwzględnieniem tajemnic prawnie chronionych. Opinia podkreśla, że obecne brzmienie art. 11 ust. 1, pozwalające Rzecznikowi na przetwarzanie "wszelkich informacji", wymaga ograniczenia, wzorując się na podobnych regulacjach dotyczących Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.