projekt dotyczy uszczelnienia systemu otrzymywania świadczeń na rzecz rodziny przez cudzoziemców, przede wszystkim z Ukrainy. Nowe przepisy przewidują powiązanie prawa do świadczeń, w tym m.in. "800 plus" czy "Dobry Start", z aktywnością na rynku pracy oraz nauką dzieci w polskiej szkole z wyjątkami dotyczącymi np. osób z niepełnosprawnościami. Wprowadzone zostaną także ograniczenia dotyczące możliwości korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przez dorosłych obywateli Ukrainy. Dotychczasowe przepisy dotyczące legalności pobytu obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną, zastaną przedłużone do 4 marca 2026 roku.
Projekt ustawy koncentruje się na weryfikacji praw do świadczeń rodzinnych dla cudzoziemców oraz warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w kontekście konfliktu zbrojnego. Kluczowym celem jest dla obywateli Ukrainy, która wygasa 30 września 2025 roku, co wymaga przyspieszonej ścieżki legislacyjnej. Wprowadza on zmiany w wielu ustawach, m.in. - oraz - dla cudzoziemców. Kryteria te obejmują wymóg aktywności zawodowej lub ubezpieczenia zdrowotnego, a także realizacji obowiązku edukacyjnego przez dzieci. Dodatkowo, projekt wprowadza mechanizmy cudzoziemców w rejestrze PESEL przez Komendanta Głównego Straży Granicznej, aby zapewnić zgodność i prawidłowość wypłaty świadczeń.
Konfederacja Lewiatan wyraża poważne zastrzeżenia do projektu ustawy, pomimo poparcia dla wydłużenia okresu legalnego pobytu obywateli Ukrainy. Przede wszystkim, postuluje dostosowanie terminu przedłużenia ochrony czasowej do decyzji unijnej (do 4 marca 2027 r.) w celu uniknięcia ponownych nowelizacji. Ponadto, krytykuje obowiązek osobistego stawiennictwa przy nadawaniu numeru PESEL jako nieproporcjonalny i nadmiernie uciążliwy, a także apeluje o rezygnację z przedłużania zawieszenia terminów załatwiania spraw administracyjnych cudzoziemców, wskazując na chaos regulacyjny i brak spójności działań administracji.
Opinia krytycznie ocenia projekt ustawy nr 1685, który, choć doceniany za szybką reakcję na weto prezydenckie, zawiera przepisy mogące znacząco pogorszyć sytuację małoletnich cudzoziemców i ich rodzin w Polsce. Fundacja wyraża obawy, że nowe, rygorystyczne powiązanie świadczeń z faktyczną aktywnością zawodową stworzy skomplikowany mechanizm weryfikacji, wykluczający wiele uczciwie pracujących osób. Ponadto wskazuje na inne niepokojące elementy, takie jak utrata niektórych świadczeń zdrowotnych i problemy z dostępem do edukacji domowej, apelując o uwzględnienie tych uwag w dalszych pracach legislacyjnych.